25th Anniversary of AIPA
A celebratory function hosted by the Australian Ambassador in Poland.
On 22 September 2016, His Excellency Paul Wojciechowski, the Australian Ambassador to Poland, hosted a function at his Warsaw residence to mark the 25th anniversary of the establishment of the Australian Institute of Polish Affairs. The function brought together many former AIPA guests and current AIPA members. Those present included: Jan Krzysztof Bielecki, the former Prime Minister of Poland; Adam Michnik, the editor-in-chief of Gazeta Wyborcza, and Janusz Onyszkiewicz, the former Polish Defence Minister–all of whom spoke. In his keynote address, the President of AIPA, Adam Warzel, characterised the historic events of 1989 and the Polish elections of 4 June 1989 in particular, as the cornerstone of AIPA’s formation and continued success.
Read the key note address here.
25 lecie AIPy – Przemówienie Prezesa AIPA, Adam Warzela na uroczystości w rezydencji Ambasadora Australijskiego w Warszawie, 22/9/2016
Szanowny Panie Ambasadorze, Dostojni Goście, Drodzy Członkowie AIPy,
Przede wszystkim chciałbym na wstępie, w imieniu zarządu i członków Australijskiego Instytutu Spraw Polskich (AIPY), bardzo serdecznie podziękować Panu Ambasadorowi za tą wspaniałą inicjatywę zorganizowania przez ambasadę australijską, wieczoru upamiętniającego 25 lecie działalności Australijskiego Instytutu Spraw Polskich. Jestem szczerze wzruszony faktem, że to 25 lecie obchodzimy właśnie tutaj, w rezydencji ambasadora australijskiego, przedstawiciela rządu australijskiego w Polsce, bo to pokazuje, że być może trochę nam się przez te 25 lat udało osiągnąć i, co najważniejsze, że zostało to zauważone i docenione.
Szanowni Panstwo,
Australijski Instytut Spraw Polskich (AIPA), założony został we wrześniu 1991 roku. Była to w pewien sposób reakcja na sygnały płynące od australijskiej opinii publicznej, szczególnie tej opiniotwórczej, o podawanie więcej informacji dotyczących postępów w transformacji ustrojowej bloku post-komunistycznego, a Polski, jako lidera tych przemian, w szczególności. Polska zreszta była krajem o którym w Australii mowiło się dużo I często już w latach 80tych, a to za przyczyną Solidarności. Nic też dziwnego, że australijskie czynniki opiniotwórcze – intelektualiści, akademicy, media, politycy chcieli nadal, w sposób bardziej pogłębiony, śledzić ten historyczny process przemian. I to właśnie dlatego, aby sprostać temu zapotrzebowaniu na informacje o polskich przemianach, powstała AIPA.
Jednym z pierwszych ustaleń Instytutu było to, że będzie on organizacją australijską a nie polonijną, a więc, że będzie dzialal w sferze australijskiego mainstream a nie w sferze niszowej, reprezentując interesy i zainteresowania jednej z grup mniejszościowych. Zdecydowaliśmy, i przy tym postanowieniu trwamy, że działamy przede wszystkim jako obywatele australijscy, a nie Polscy emigranci do Australii. Efektem tego podejścia było ustawienie Instytutu na poziomie równopartnerskim w kontaktach z australijskimi organizacjami, placówkami rządowymi, uniwersytetatmi itd. Ustawiało to również Instytut nieco poza nawiasem głównego nurtu polonijnego, co jak się okazało było trafną decyzją bo w owym okresie, duża część Polonii była mocno zajęta sama sobą, szukając swojej nowej tożsamości, nowego modus operandi w nowej sytuacji historycznej w jakiej znalazła się Polska po 1989 roku.
Skoro mówimy o roku 1989 , to chciałbym powiedzieć, że data ta, data pierwszych, częściowo wolnych wyborów w Polsce, które uruchomiły reakcję łańcuchową w Europie Środkowo-Wschodniej, zawsze miała dla środowiska AIPy znaczenie kluczowe. Tak ze względów prawno-politycznych jak i symbolicznych – bo oznaczała koniec komunizmu w Polsce. Nie było w tym zresztą nic dziwnego, bo trzon AIPy, organizacji że przypomnę, powstałej w 1991 roku, stanowiły osoby które w latach 80-tych aktywnie działały w organizacjach solidarnościowych, bądź pro-solidarnościowych takich jak choćby – Biuro Informacyjne Solidarności w Australii, Australijski Fundusz Solidarności z Polską czy Fundacja Polcul, dla których Okrągly Stół i wybory 4 czerwca, byly wydarzeniami o kluczowym, historycznym znaczeniu.
Żadna refleksja na temat AIPy nie może pominąc innego ważnego nurtu w naszej dzialalnosci jakim jest prowadzenie dialogu polsko-żydowskiego. Warto pamiętać, że Australia, a szczególnie Melbourne jest wielkim skupiskiem Żydów pochodzących z Polski, którzy uratowali się z tragedii shoah. O ile wiem, tylko w Izraelu procent tej ludności jest większy. Stosunki polsko-zydowskie sa historycznie skomplikowane i często bolesne dla obu stron. Ale Instytut podjął ryzyko otwarcia takiego dialogu, bo uważaliśmy i uważamy nadal, że w tej nowej demokratycznej Polsce, w tej nowej post-komunistycznej przestrzeni, nie ma miejsca na białe plamy w kontaktach między narodami i grupami religijno-etnicznymi. Na pewno pomógł nam w tym fakt, że Australia jest modelowym krajem dialogu międzyetnicznego, a to ze względu na sukces polityki wielokulturowości, polityki, której głównym architektem był nasz rodak i pierwszy prezes Instytutu, prof. Jerzy Zubrzycki.
Myślę że ta refleksja rocznicowa nie byłaby kompletna bez powiedzenia kilku słów, o tym co zawsze było największym bogactwem Instytutu, a mianowicie o działaczach i współpracownikach AIPy. Pod tym względem Instytut miał wielkie szczęście bo od początku przyłączały się do nas osoby ideowe, doświadczone w pracy organizacyjnej, rozumiejące że aby mieć wyniki w pracy społecznej nie można działać tylko sprawnie ale i mądrze. Tą mądrość przekazywali AIPie także jej kolejni prezesi, ktorych chciałbym wymienić: profesorowie Jerzy Zubrzycki, Andrzej Ehrenkreutz, Martin Krygier i Jan Pakulski.
Jeśli miałbym wyróżnić tylko jedną osobę w tej mojej krótkiej refleksji, to chciałbym aby był to prof. Andrzej Ehrenkreutz, wybitny działacz niepodleglościowy ze Stanów Zjednoczonych, przybyły do Australii w 1987 roku. Bez jego wielkiego zaangażowania, olbrzymiego doświadczenia, szerokich kontaktów i właśnie tej mądrości spojrzenia, którą myślę że zaszczepił także u innych, Instytut z pewnością nie byłby tym czy jest obecnie.
Chciałbym w tym miejscu, bardzo serdecznie podziękować wszystkim członkom, członkniom i aktywistom AIPy, którzy przez ostatnie 25 lat wspierali nas i pracowali na nasz wspólny sukces.
W okresie naszej działalności AIPA współpracowała blisko z polskimi placówkami dyplomatycznymi na terenie Australii i australijskimi placówkami w Polsce, a szczególnie z ambasadorami i konsulami generalnymi. Zawsze wysoko ceniliśmy tą współprace, która nadała naszej działalności dodatkowy wymiar i pozwoliła na bliższe kontakty z wieloma instytucjami tak w Polsce jak i Australii.
Specjalnie podziękowanie zachowałem na koniec mojego wystąpienia. Chciałbym przekazać szczególne wyrazy wdzięczności dla prawie trzydziestu gości, którzy na zaproszenie AIPy zaszczyli Australię swoją obecnością. To dzięki Państwu Australijczycy wiedzą dziś więcej o Polsce, o jej historii, kulturze, gospodarce i co najwazniejsze o jej osiągnięciach ostatnich 27 lat.
Za to Państwu bardzo w imieniu AIPy dziękuję.
